Wat een technisch schrijver wel en niet moet kunnen
Wat doet een technisch schrijver? Als je op internet zoekt, kom je allerlei beschrijvingen en veel vacatures tegen. Meestal beperken die zich tot het schrijven van technische documentatie bij een product of machine.
Wie maakt jouw technische informatie toegankelijk?
Dat impliceert dat je een ict-er nodig hebt om over software te schrijven, een bouwkundig ingenieur om over bouwtechniek te schrijven en bijvoorbeeld een mechatronicus om over robotica te schrijven. It takes a thief to catch a thief, kun je zeggen. Maar dat is niet zo.
Kijk, vakgenoten onder elkaar moeten natuurlijk hetzelfde kennisniveau hebben. Anders communiceer je langs elkaar heen. Maar kenmerkend voor (de meeste) technische documentatie is nu juist dat het een vertaalslag is van gespecialiseerde of abstracte kennis naar meer toegankelijke informatie.
En daar hebben ict-ers, bouwkundig ingenieurs, mechatronici en veel andere specialisten nu eenmaal moeite mee en/of geen tijd voor. Vandaar de grote vraag naar technisch schrijvers.
Het gaat niet alleen om technische documentatie
Die noodzaak om technische materie te ‘vertalen’ naar begrijpelijke teksten is er overigens niet alleen bij documentatie. Wat als je nu bijvoorbeeld een reportage over een technisch project nodig hebt, een Plan van Aanpak voor een aanbesteding wilt indienen of een redactioneel artikel over technische ontwikkelingen gepubliceerd wilt zien?
Of stel dat je een persbericht over technische noviteiten naar de vakpers wilt sturen, dat je van plan bent een beurspresentatie over technische regelgeving te houden of jouw klanten wilt verrassen met een whitepaper over technisch onderzoek? Kun je dan ook bij een technisch schrijver terecht?
Strikt genomen gaat het in al die situaties weliswaar niet om documentatie. Maar ook dan draait het om het ‘vermarkten’ van technische informatie, want je wilt informatie aan de man brengen. Alleen de communicatiemiddelen zijn misschien anders en de doelgroepen verschillen. Maar de eisen die aan de technisch schrijver worden gesteld, zijn niet anders.
Welke kwaliteiten moet een technisch schrijver hebben?
Een technisch schrijver moet allereerst goed kunnen analyseren en onderzoeken. Hij moet zich verdiepen in de materie, in de vraagstelling en de doelgroep, maar bijvoorbeeld ook in het communicatiemedium en de mediamix, de voorkennis van de doelgroep en zelfs de profilering van concurrenten.
Dat vergt impliciet ook geduld en sociale vaardigheden, bijvoorbeeld om met researchers, ontwikkelaars, wetenschappers, regelgevers en productmanagers te communiceren. Maar dat vereist nog een andere kwaliteit: conceptueel en contextueel denken. Een technische tekst staat namelijk nooit op zichzelf, maar is onderdeel van - bij voorkeur - een communicatiemix.
Daarnaast dient een technisch schrijver ook over voorstellingsvermogen en affiniteit met de materie te beschikken. Als je geen verbazing of verwondering over de betreffende techniek hebt en je mist de fantasie en creativiteit om levenloze zaken tot leven te brengen, dan wordt technisch schrijven moeilijk.
Uiteraard moet een technisch schrijver ook helder en eenduidig kunnen schrijven. Dat vereist dan weer wel dat hij verschillende schrijfstijlen beheerst. Immers, waar bijvoorbeeld een handleiding een meer directieve wijs vergt en een persbericht een feitelijk-journalistieke benadering, heeft een projectreferentie misschien wel een verhalende aanpak nodig. Het is wel zo handig als de tekstschrijver die allemaal beheerst en multifunctioneel inzetbaar is.
Oh ja, en ervaring is meegenomen, maar niet noodzakelijk. Toen ik 30 jaar geleden als technisch redacteur bij Radio Bulletin begon, wist ik niets van techniek. Een maand later ontdekte ik, dat als ik niks deed, het blad niet uitkwam terwijl het wel in de kiosk lag. Ik deed een sprong in het diepe, was meteen hoofdredacteur en slaagde er (met freelance technisch schrijvers) in het blad tot een succesvol industrieel elektronica vaktijdschrift te hervormen.
Een goed technisch schrijver is een multitalent
Kortom, een technisch schrijver moet veel kwaliteiten hebben, maar hoeft geen techneut te zijn.
Een tekstschrijver is ook marketeer, docent, journalist, voorlichter en verhalenverteller. Althans in meer of mindere mate.
De meeste van mijn klanten kiezen bewust voor iemand die afstand van de techniek kan nemen. De techniek beheersen zij zelf wel, alleen de overdracht niet. Dat is het werk van andere vakmensen. Van technisch schrijvers.
